دستان لرزان بایدن در برابر ایران/ چرا آمریکا در روند مذاکرات هستهای سردرگم است؟
تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۹۵۶۵۸
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، روزنامه جام جم نوشت: دور جدید «گفت‌وگوهای هستهای» از ۱۳مرداد۱۴۰۱ در وین از سرگرفته شد و پس از گذشت چند هفته، تحول خاصی در زمینه احیای این توافق به‌وقوع نپیوست. روشن است که طولانی شدن فرآیند مذاکرات ناشی از ناسازگاری‌‌های آمریکا به‌عنوان مقصر اصلی برهم زدن توافق هستهای قابل تحلیل است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
گفت‌وگوهای لغو تحریمها در یک نگاه
به لحاظ تاریخی، پس از ۱۲ سال مذاکره سرانجام توافق هستهای در سال ۲۰۱۵ امضا شد. در چارچوب این توافق و تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هستهای ایران صحه بینالمللی گذاشته شد اما دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ بدون رعایت موازین بینالمللی به‌طور یک‌‌جانبه از توافق خارج شد و رویکرد «فشار حداکثری» علیه ایران را در پیش گرفت. اروپایی‌‌ها نیز بهرغم وعد‌‌ه‌‌هایی که در قالب اینستکس به ایران دادند هرگز توافق هستهای را سر پا نگه نداشتند. از این‌‌رو ایران از اردیبهشت ۱۳۹۸ به بعد اقدامات برجامی خود را طبق مواد (۲۶) و (۳۶) برجام به‌طور تدریجی و گام به گام کاهش داد. گام‌‌های ایران برای کاهش اقدامات برجامی از اردیبهشت ۱۳۹۸ تا روی کار آمدن بایدن در دی‌ماه ۱۳۹۸ در جدول ذیل به اختصار ذکر شده است. در نهایت در گام پنجم، ایران اعلام کرد که صرفا طبق نیازها و سیاست‌های داخلی پیش خواهد رفت و محدودیت‌‌های اعلام شده در توافق هستهای به‌هیچ‌وجه ملاک عمل نخواهد بود.
پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و روی کار آمدن جو بایدن، مذاکرات احیای توافق هستهای در دولت دوازدهم آغاز شد. در طول هفت ماه باقی مانده از دولت دوازدهم در ایران شش دور از مذاکرات هستهای انجام شد که نتیجه‌ای دربر نداشت. با روی کار آمدن دولت سیزدهم اقدامات متقابل قابل‌توجهی برای مواجهه با زیاده‌خواهی‌‌های غرب انجام پذیرفت. اقدامات ایران در فاز فنی هستهای در دولت سیزدهم به لحاظ کمی و کیفی با پشتوانه‌ای قوی‌تر پیگیری شد. در آغاز مذاکرات دور هفتم در آذرماه ۱۴۰۰، ایران به‌واسطه افزایش ظرفیت‌ها و توان هستهای خود ازجمله در حوزه غنی‌سازی، قدرت چانه‌زنی بالاتری در قبال طرف‌های مقابل پیدا کرد. دور هفتم مذاکرات وین با اندکی تأخیر در هشتم آذرماه۱۴۰۰ آغاز و در ۲۶ آذرماه پایان یافت. بلافاصله دور هشتم مذاکرات نیز از ششم دی آغاز شد و در ۲۰ اسفند‌ماه بدون تعیین تاریخ بعدی گفت‌وگوها پایان یافت. با بی‌نتیجه ماندن دور بعدی مذاکرات در دوحه در هفتم و هشتم تیرماه۱۴۰۱، دور جدید گفت‌وگوها از ۱۳ مردادماه آغاز شده است که مرحله اول تا ۱۷مردادماه به‌‌طول انجامید و هماهنگ‌کننده اروپایی در این مرحله از مذاکرات پیشنویس خود را به طرفین تحویل داد. پس از گذشت حدود یک ماه پاسخهای رد‌وبدل شده میان تهران و واشنگتن بی‌نتیجه مانده است که بیانگر نبود ابتکار عمل لازم از طرف آمریکا در پاسخ به نقطه‌نظرات ایران است. بعد از اینکه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه‌‌ای مشترک و مغرضانه از ایران خواستند که «خواستههای غیرواقعی» و «فرابرجامی» خود ازجمله مسائل نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را کنار بگذارد، ایران باز هم بر مواضع اصولی خود نظیر ضرورت حل‌وفصل مسائل پادمانی تاکید کرد.
بن‌بست آمریکا در مذاکرات اخیر
جوزپ بورل، یکم شهریور در جریان یک کنفرانس دانشگاهی در اسپانیا مجددا تکرار کرد که پاسخهای ایران به پیشنویس اروپا منطقی بوده و آمریکا هم پاسخ خود را به پیشنویس کشورهای اروپایی نهایتا با تأخیر ارائه کرد که به‌نظر می‌رسد مجموعه‌ای از عوامل موجب قرارگیری آمریکا در یک بن‌بست دیپلماتیک شده است که در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
توان فنی و دیپلماتیک ایران در عرصه هستهای
بدون شک مهمترین عامل در اتخاذ مواضع متناقض و سردرگم آمریکا در طول مذاکرات هستهای مربوط به پایداری جمهوری اسلامی ایران بر منافع و حقوق قانونی خود در طول مذاکرات علی‌رغم تهدیدهای طرف‌های غربی بوده است. ایالات متحده و شرکای اروپایی‌اش بارها از طریق تهدید به تشدید تحریمها در صورت شکست مذاکرات تلاش کردند تا در گام اول مواضع ایران در حوزه هستهای را تضعیف کرده و جمهوری اسلامی را وادار به عقب‌نشینی از حقوق خود در این حوزه کنند و در گام دیگر در چارچوب استراتژی فرابرجامی ساختن مذاکرات، انتفاع ایران از توافق هستهای جدید را منوط به مذاکره درخصوص توانمندی‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران (به‌ویژه در عرصه موشکی) و سیاست‌های منطقه‌ای آن کنند تا به‌زعم خود زمینه برای تحمیل خواستههای فراهسته‌ای آنها به ایران فراهم شود. با این‌حال جمهوری اسلامی ایران با ایستادگی بر منافع و مواضع خود، هم از پذیرش مطالبات زیاده‌خواهانه طرف‌های غربی در حوزه هستهای خودداری کرد و هم بر موضع اصولی خود مبنی بر عدم‌مذاکره درخصوص مسائل موشکی و منطقه‌ای باقی ماند و این موضوع چالش عظیمی را برای مقامات آمریکایی ایجاد کرد زیرا عملا مهمترین اهرم در دسترس آنها برای اعمال فشار بر ایران را بی‌اثر کرده بود. همین امر به سردرگمی آمریکاییها در فرآیند مذاکرات منجر شد و موجبات تأخیر آنها در ارائه پاسخ و اتخاذ مواضع متناقض را فراهم ساخت.
تأثیر افکارعمومی آمریکا
تصمیم‌های ایالات متحده آمریکا در عرصه سیاست خارجی به‌ویژه درخصوص موضوعات خاص ازجمله مذاکرات هستهای بازتاب داخلی گسترده‌ای دارد. لذا با توجه به وعده انتخاباتی بایدن در زمینه بازگشت به برجام، شکست مذاکرات، چالشی جدی برای دولت وی محسوب می‌‌شود. ازسوی دیگر امضای توافقی که ازسوی منتقدان دولت کنونی آمریکا به‌عنوان توافق ضعیف معرفی شود (نظیر آنچه توسط منتقدان در دوران اوباما در مورد توافق هستهای عنوان می‌شد) به‌نفع دمکرات‌ها در بازی‌‌های سیاسی داخلی نخواهد بود. به همین علت دولت آمریکا میان دو گرایش متضاد در افکار عمومی آمریکا قرار دارد. براساس نظرسنجی مؤسسه گالوپ ۷۸ درصد آمریکاییها خواهان حل‌وفصل پرونده هستهای ایران از طریق اقدامات دیپلماتیک هستند. گالوپ این سؤال را در میان آمریکاییها به سنجش گذاشته است که «به‌نظر شما ایالات متحده برای کنترل برنامه هستهای ایران باید دست به اقدام نظامی بزند یا به راهکارهای دیپلماتیک و اقتصادی متوسل شود؟»
انتخابات کنگره
نحوه نگرش افکارعمومی آمریکاییها به دولت دموکرات بایدن پیوند قابل‌توجهی با انتخابات کنگره دارد. ازسوی دیگر دموکراتها نگران تأثیرگذاری مذاکرات لغو تحریمها بر انتخابات پیش‌روی کنگره آمریکا در هشتم نوامبر(۱۷ آبان) هستند. البته عده‌‌ای معتقدند که موضوع توافق هستهای تأثیر چندانی بر رفتار رأی‌دهندگان آمریکایی نخواهد داشت اما گروه دیگر دستیابی به توافق یا مدیریت مناسب مذاکرات را بر انتخابات کنگره تأثیرگذار قلمداد می‌‌کنند. با وجود این هر دو گروه به‌طور ضمنی قبول دارند که پرونده هستهای ایران یکی از مقولات مهم در سیاست خارجی بایدن است که می‌‌تواند توسط دموکراتها و رقبای آنان در انتخابات مورد استناد قرار گیرد. دولت کنونی آمریکا می‌‌داند که اگر توافق به بعد از نوامبر ۲۰۲۲ موکول شود در این‌صورت کارشکنی کنگره برای جلوگیری از توافق با ایران بسیار جدی خواهد شد که هزینه‌‌های سیاسی آن را نامزد دموکراتها به‌‌دلیل ناکارآمدی در بازگشت به برجام در انتخابات ریاست‌جمهوری دسامبر۲۰۲۴ خواهد پرداخت. در چنین شرایطی دولت فعلی آمریکا از آزادی عمل چندانی در مقابل پاسخ ایران به پیشنویس مردادماه برخوردار نیست. به‌عبارت دیگر به اعتقاد برخی کارشناسان، دولت بایدن از چشم‌‌انداز بازی‌‌های سیاسی در داخل آمریکا مجبور به پذیرش اصلاحات مد‌نظر ایران روی متن پیشنهادی است. هرچند که جمهوریخواهان ممکن است بایدن را متهم به پذیرش توافق ضعیف کنند اما از نظر برخی، هزینه‌‌های سیاسی این گزینه کمتر از به توافق نرسیدن با ایران است.
شکاف در جامعه و دولت آمریکا
در ارتباط با وضعیت داخلی دولت کنونی آمریکا نباید فراموش کرد که جو بایدن در وضعیتی ناپایدار به ریاست‌جمهوری ایالات متحده رسید. اتهام تقلب، شورش طرفداران ترامپ، حمله به کنگره و شکایت‌‌های متعدد انتخاباتی باعث شد که بایدن در وضعیتی کاملا ناپایدار به قدرت برسد. از این‌‌رو دولت کنونی ایالات متحده آمریکا از بُعد سیاست داخلی با موقعیتی شکننده مواجه است به‌طوری‌که بازگشت به توافق هستهای چالش «کوتاه آمدن در مقابل ایران» ازسوی مخالفان را پیش خواهد کشید. این درحالی است که وعده بازگشت به این توافق براساس پلتفرم انتخاباتی حزب دموکرات و همچنین سخنرانی‌‌های بایدن، یکی از مهمترین وعده‌‌های انتخاباتی دولت کنونی بوده است. از این‌‌رو بازگشت به توافق هستهای یک چالش برای بایدن است و بازنگشتن به آن چالشی دیگر.
فشارهای رژیم صهیونیستی
همزمان با افزایش احتمال توافق، تلاش‌‌های رژیم صهیونیستی جهت اعمال فشار بر دولت بایدن برای جلوگیری از لغو تحریمها بیش از پیش شده است. صهیونیست‌‌ها مدعی هستند که به محتوای این پیشنویس دسترسی پیدا کرده‌‌اند و مفاد آن را مغایر با تعهدات آمریکا در قبال خود می‌‌دانند. در همین راستا یائیر لاپید مراتب نارضایتی خود را نیز به کشورهای اروپایی منتقل کرده است و مجموعه این فشارها از طرف رژیم صهیونیستی یکی از دلایل تعلل در پاسخ‌دهی آمریکا و سردرگمی آنها در مقابل خواستههای بحق ایران بوده است.
بحران اوکراین
بحران اوکراین فاکتوری مؤثر در سردرگمی آمریکا در فرآیند مذاکرات است. این بحران سطح تنش‌ها و رویارویی آمریکا با روسیه را در نظام بین‌الملل افزایش داده است و همین امر موجب پیامدهای عمیق سیاسی، امنیتی و اقتصادی برای آمریکا و متحدان این کشور است. در شرایطی که مذاکرات هستهای و بحران اوکراین همزمان شده‌‌اند، هرچند دولت آمریکا به اندازه شرکای اروپایی خود تحت فشار بحران ژئوپلتیکی اوکراین قرار ندارد اما اگر غرب به‌عنوان یک مجموعه در‌نظر گرفته شود، آنگاه جنگ اوکراین نوعی شرایط جبری بر آن مجموعه برای توافق با ایران تحمیل کرده است.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: آمریکا ایران جمهوری اسلامی ایران مذاکرات هسته ای فرآیند مذاکرات توافق هسته ای ایالات متحده دولت کنونی مرداد ماه لغو تحریم پیش نویس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۹۵۶۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درخواست کوبا از واشنگتن برای کاهش تحریمها
در آستانه مذاکرات مهاجرتی بین آمریکا و کوبا، دولت هاوانا از واشنگتن خواست تا تحریمها علیه این کشور را کاهش دهد. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، دولت کوبا در آستانه برگزاری مذاکرات مهاجرتی در سطح عالی با مقامات آمریکا، از واشنگتن خواست تا تحریم ها علیه این کشور را کاهش داده و به توجه خاص به موضوع ورود غیرقانونی کوبایی ها به خاک آمریکا پایان دهد.
براساس این گزارش، نشست دوسالانه بین دو کشور که از دوران ریاست جمهوری ترامپ به حالت تعلیق درآمده بود، بار دیگر از سال 2022 و در بحبوحه ثبت رکوردی بی سابقه از ورود غیرقانونی حدود نیم میلیون کوبایی به خاک آمریکا از سال 2021، آغاز شده است.
نشست دوسالانه این مرتبه قرار است امروز در شهر واشنگتن برگزار شود.
برگزاری این نشست در حالی است که کوبا در یک بحران اقتصادی عمیق که به دلیل کمبود کالاهای اساسی در کشور، تورم فزاینده و تحریم ها ایجاد شده، گرفتار شده است. هدف از مذاکرات پیش رو با مقامات آمریکا، بهبود مهاجرت ایمن، قانونی و منظم بین دو کشور است.
معاون امور آمریکا در وزارت امور خارجه کوبا با اشاره به عدم دستیابی به این اهداف اظهار کرد انجام این مذاکرات همچنان یکی از موارد تماس و گفتگو با دولت جو بایدن است. تحریم ها نیز وزن و فشار زیادی بر شرایط مهاجرتی دو جانبه دارد.
براساس این گزارش، دولت کمونیست کوبا سال های زیادی است که مدعی است تحریم های فلج کننده آمریکا، باعث ایجاد خفقان شدید در این کشور شده و قانون تعدیل سال 1966 کوبا، نیز که حقوق ویژه‌ای را برای کوبایی هایی که وارد کشور می شوند و به محض ورود از آنها حمایت می کند، باعث تشویق جوانان به مهاجرت شده است.
اما آمریکایی ها به عنوان مقصد اصلی مهاجران کوبایی، در پاسخ به این ادعاهای مقامات کوبا اظهار می کنند که نبود آزادی های مدنی و حقوق بشر در کوبا با وضعیت اقتصادی تحت سلطه باعث اجبار شهروندان این کشور برای مهاجرت شده است.
این در حالی است که دولت آمریکا مسیرهای قانونی برای مهاجرت کوبایی ها را با هدف مبارزه با مهاجرت غیرقانونی افزایش داده از جمله از طریق دسترسی به ویزای آمریکا در هاوانا، پیوستن دوباره اعضای خانواده های جدا افتاده و برنامه های حقوق بشری.
اما معاون امور آمریکا در وزارت امور خارجه کوبا معتقد است تا زمانی که تحریم ها پابرجاست، این قوانین تاثیری در حل مشکل ندارد.
دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا نام کوبا را در لیست کشورهای حامی تروریسم قرار داده بود و جو بایدن رئیس جمهور فعلی نیز با وجود آنکه بسیاری از قوانین دوران ترامپ را لغو کرده اما هیچ اقدامی برای خارج کردن نام کوبا از این لیست انجام نداده است.
پیشتر کوبا نگرانی خود را از قرار گرفتن نام کشورش در لیست سیاه کشورهای حامی تروریسم و تحریم های اعمال شده بر این کشور از سوی آمریکا را اعلام کرده بود. 27 کشور عضو اتحادیه اروپا نیز به عنوان شریک تجاری کوبا، بارها این تحریم ها را محکوم کرده اند. کوبا و منتقدان تحریم های اقتصادی معتقدند این تحریم ها از دسترسی هاوانا به غذا، دارو و دیگر ذخایر توسعه ای مهم جلوگیری می کند.
دولت بایدن پیشتر اعلام کرده بود براساس قوانین آمریکا معافیت ها و مجوزهایی برای صادرات غذا، دارو و دیگر اقلام بشردوستانه به کوبا وجود دارد.
سفیر پیشین آمریکا به جرم جاسوسی برای کوبا محکوم شد
انتهای پیام/
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد